Inhoud
Poëzie en rijm worden net zo geassocieerd als wijn en kaas. En, net als bij wijn en kaas, zijn er veel variëteiten van gerijmde poëzie. Deze omvatten traditionele vormen zoals sonnetten, stanza's, octaven en gezangen, evenals meer moderne vormen zoals novelinee (nine-line stanzas) en decuain (tien-regelige strofen). Hoewel er veel verschillende stijlen van rijmende poëzie zijn, zijn er overeenkomsten tussen stijlen die afkomstig zijn uit hetzelfde geografische gebied. U kunt deze overeenkomsten gemakkelijk zien tussen de traditionele stijlen van Europa, de Britse eilanden, Azië en het Midden-Oosten.
Continentaal Europa
De stijlen van de poëzie van continentaal Europa omvatten de Franse vormen, zoals de aubade, de ballade, de cinquain, de villanelle en de virelai. Samen met hun normale rijmschema's heeft geen van deze poëtische stijlen meetwaarden vastgesteld, maar in plaats daarvan hebben ze een bepaald aantal lettergrepen per regel nodig. Verschillende Italiaanse vormen van gerijmde poëzie komen ook uit continentaal Europa. Deze stijlen omvatten de canzonetta, de strofeënvelop, het koninklijke rijm, het petrarchische sonnet en het terza rijm. Veel van de stijlen van Italiaanse oorsprong bevatten afwisselend in plaats van gehuwde rijmpjes. Spaanse stijlen van rijmende gedichten, waaronder gloss, redondilla, septilla en quintella, vermijden Italiaanse drift in het rijmschema en gebruiken over het algemeen gehuwde rijmpjes. De balazzi-stanza, waarvan wordt gedacht dat deze is ontstaan door de Hongaarse dichter Balint Balassi, komt ook uit continentaal Europa. Deze vorm van poëzie houdt verband met het variëren van de lengte van de lijnen, die worden geaccentueerd door een regelmatig rijmschema. De vroegste vorm van de ode komt uit het oude Griekenland en Rome, de belangrijkste oude culturele centra van het continent.
Britse eilanden
De poëtische stijlen van de Britse eilanden zijn traditioneel openhartig en direct, maar ze hebben vaak een draai nodig, zoals het gebruik van een koor of een teleurstellend moeilijke metriek. De gerijmde vormen van poëzie omvatten clerihew, Engelse quintain, limerick en Engelse sonnet. Oude Keltische vormen van poëzie komen ook uit de Britse eilanden, hoewel deze vormen zeer ingewikkelde schakels en schema's van geneste rijmpjes omvatten, die ook moeilijk in het Engels kunnen worden uitgevoerd.
Azië
De stijlen van Aziatische poëzie verschillen over het algemeen heel sterk van de westerse vormen. Sommige stijlen van Aziatische poëzie zijn echter in het verleden door westerse dichters gebruikt en sommige van deze vormen houden een regelmatig rijm in. De rijmstijlen van Aziatische poëzie omvatten de vorm luc bat (uit Vietnam), pathya btw (uit Cambodja), pantoum (uit Maleisië), sarabanda, dan bauk en ya du (allemaal uit Birma). Deze rijmende poëziestijlen zijn uniek omdat ze ruim gebruik maken van het binnenste rijmpje (dat wil zeggen, rijmen ergens in de volgende regel vanuit het midden van een regel met een ander woord).
Het Midden-Oosten
De manieren om de poëzie uit het Midden-Oosten te rijmen, zijn enkele van de oudere poëtische stijlen die nog in gebruik zijn. Deze stijlen omvatten de ghazal, de mathnawi (uit Perzië, die nu Iran is), de muzdawidj en de rubaiyat (uit Perzië). Je kunt deze vormen alleen onderscheiden door te kijken, vanwege hun verwoede rijmsequenties in dubbelen en trio's van laatste woorden.
Moderne vormen
Naast rijmstijlen die al honderden jaren worden gebruikt en als traditioneel worden gezien, zijn moderne vormen ontstaan. Deze stijlen zijn zani-la-rima (door Laura Lamarca), catena rondó (door Robert Skelton), decuain (door Shelley A. Cephas), novelinee (door Sarah Rayburn) en terzanelle (door Lewis Turco). Deze stijlen zijn uniek omdat ze traditionele rijmende poëzie stijlen variëren met behulp van halve rijmpjes (zoals in de catena rondo), of met rijmwoorden op dezelfde regel (zoals in zani-la-rima).