Inhoud
Natuurlijke krachten veroorzaken vaak veranderingen in de vorm van de aarde. Tijdens een vulkaanuitbarsting worden materialen zoals heet gas, as, gesmolten gesteente en rotsfragmenten met geweld uit de ingewanden van de planeet gesmeten, via openingen in de korst. Het vrijkomen van al dat materiaal kan positieve of negatieve effecten op het milieu veroorzaken.
Stof en as
Op 18 mei 1980 barstte Mount St. Helens in de Verenigde Staten uit na 123 jaar inactief te zijn geweest. De grote explosie was meer dan 300 mijl verderop te horen in Vancouver, Canada. Het verwoestte de noordkant van de berg, verminderde zijn hoogte met 400 meter en veroorzaakte een lawine van rotsen de berg af. Een wolk van stof heeft zich twintig kilometer lang door de lucht verspreid, terwijl gas en asstromen alles wat ze hebben aangeraakt hebben verbrand. De uitbarsting veroorzaakte de afvlakking van alle bomen over een lengte van 25 kilometer, bedekte het aangrenzende landschap met stof en de overgebleven rivieren waren gevuld met modder, gebroken bomen en as.
Lavastroom
Onder het oppervlak van de aarde zijn zakken gevuld met gesmolten gesteenten, die magma worden genoemd. Vulkaanuitbarstingen bevrijden ze in de vorm van lava. De lava stroomt langzaam door het landschap, bedekt wegen, brandende bossen en vernietigt gebouwen. Wanneer het echter afkoelt, vormt het nieuwe rotsen en herbouwt de aardkorst en vormt het nieuwe delen van het land zoals de eilanden van Hawaï. Na decennia of eeuwen kan het leven terugkeren naar het gebied. De voedingsstoffen uit de as bevorderen de groei van korstmossen, mossen, bloemen en bomen. Planten veranderen stenen in voedselrijke grond. Enkele van de rijkste landbouwgronden ter wereld bevinden zich in de buurt van vulkanen.
Vulkanische gassen
Vulkaanuitbarstingen maken gassen vrij zoals koolstofdioxide, waterstoffluoride en zwaveldioxide. Deze gassen kunnen verschillende gebeurtenissen veroorzaken. Zo zorgt bijvoorbeeld zwaveldioxide voor afkoeling, omdat het aerosolen vormt die zonlicht reflecteren. Fluoridegassen kunnen de ontwikkeling van fluorose veroorzaken, waardoor de botten worden vernietigd en gedood. In augustus 1986, na een uitbarsting aan het Nyos-meer in Kameroen, centraal Afrika, stierven 1700 mensen aan kooldioxidevergiftiging. Dit gas is ook een broeikasgas, dat de warmte vangt en bijdraagt aan het broeikaseffect. Vulkanen genereren echter slechts ongeveer 110 miljoen ton koolstofdioxide per jaar.
Atmosferische effecten
In juni 1991 barstte Mount Pinatubo, in de Filippijnen, uit nadat hij 600 jaar lang in slaap was geweest. Er ontstonden grote aswolken die dagenlang de zon blokkeerden en stortregens veroorzaakten die verschillende gebieden in de modder verdronken. Uitbarstingen zoals Mount Pinatubo kunnen op verschillende manieren de atmosfeer van de aarde beïnvloeden. Terwijl de rook die vrijkomt tijdens de uitbarsting de atmosfeer bereikt en condenseert, worden er wolken van regen gevormd. Stof in de lucht kan het zonlicht verspreiden en een mooie en sinistere rode kleur geven bij zonsondergang en zonsopgang. Ditzelfde stof kan over de planeet worden verspreid, waardoor zonlicht wordt geblokkeerd en de temperatuur daalt. Als er voldoende deeltjes zijn, kunnen globale afkoeling, ijstijden en massa-extincties optreden.